ترسیم نقشه جغرافیایی میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دستگاه گوارش در استان های مازندران و گلستان

سابقه و هدف: سرطان به عنوان سومین علت مرگ در ایران شناخته شده است. استان های شمالی کشور به خصوص مازندران و گلستان دارای میزان بروز بالای سرطان گوارش هستند. هدف این مطالعه، یافتن توزیع جغرافیایی میزان مرگ و میر این بیماری و استانداردسازی آن جهت تعیین تفاوت های موجود بین شهرستان ها در نقشه بود. مواد و روش ها: داده های این مطالعه مربوط به موارد مرگ ناشی از سرطان دستگاه گوارش ثبت شده در سال های 84-1380 در استان های گلستان و مازندران بود. برای استفاده از مدل رگرسیون poisson تعمیم یافته، از داده های انبوهه استفاده شد و با محاسبه میزان مرگ و میر، پس از استانداردسازی با استفاده از نرم افزار gis (geographic information systems) نسبت به ترسیم نقشه جغرافیایی اقدام گردید. یافته ها: از بین 5715 فرد فوت شده به علت سرطان دستگاه گوارش، 18/65 درصد مربوط به استان مازندران و 82/34 درصد مربوط به استان گلستان بودند. میزان مرگ و میر استاندارد شده در نقاط مرکزی استان مازندران، مقدار کمتری را نشان داد. از شهرستان چالوس تا مرز گرگان، smr (standardized mortality ratio) بیشتر بخش ها بین 0/1-9/0 به دست آمد. از ابتدای مرزبندی گرگان تا انتهای شرقی مرزهای جغرافیایی استان گلستان، برای تمامی بخش ها میزان مرگ و میر بالاتر از 1 به دست آمد. مدل رگرسیونی تا حدودی ناهمگنی مربوط به smr را از بین برد. استنتاج: تغییرات میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دستگاه گوارش، از روی نقشه جغرافیایی استان های مازندران و گلستان بیان کننده مخاطره بالا و تأثیر ساختار جغرافیایی و اجتماعی- اقتصادی این منطقه می باشد.